The Potential of Ritual Content of Fotovatnamehs (Letter of Chivalry) Based on Glock and Stark’s Model

Document Type : Original Article

Authors

1 Associate Professor in History, University of Birjand, Birjand, Iran

2 Bachelor Student of History, University of Birjand, Birjand, Iran

10.22077/jcrl.2022.4832.1016

Abstract

Fotovatnamehs (letters of chivalry) are one of the influential written legacies in the culture and civilization of Iran and Islam. The breadth of themes and contents of fotovatnamehs has made researchers in various fields interested in them. The purpose of this study is to analyze and evaluate the potential of fotovatnamehs from the perspective of being a type of ritual literature. This paper tries to study and reflect on the ritual characteristics of these texts by adopting a descriptive-analytical method and using the criteria of religiosity based on Glock and Stark’s theory. The findings show that among the dimensions of religiosity, the ritual dimension and consequences dimension indicate the ritual content of fotovatnamehs more than other measures of religiosity.

Keywords

Main Subjects


ـ ابراهیمی، احمدرضا و موسوی گیلانی، سید رضی (1398). «راه‌کارهای نظری و عملی برای سلوک معنوی هنرمند در منشورفتوت­نامه‌ها». هنر و رسانه. س1. ش1. صص11 ـ 36.
ـ آذربایجانی، مسعود (1386). «آثار دین‌داری از دیدگاه ویلیام جیمز». اسلام و روان‌شناسی. س1. ش1. صص 148 ـ 117.
ـ افشاری، مهران (1382). فتوت­نامه‌ها در رسایل خاکساریه (سی رساله). مقدمه و توضیح و تصحیح مهران افشاری. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ـ آقا شریفیان اصفهانی، مهرداد و امین پور، احمد (1394). «فتوت­نامۀ معماری، اصول چهارده‌گانه اصول اخلاقی معماری شهرسازی».  فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. ش 1. صص81 ـ 100.
ـ آملی، شمس‌الدین (1385). «فتوت­نامه شمس‌الدین آملی» در: آیین جوانمردی. هانری کربن. ترجمۀ احسان نراقی، تهران: سخن.
ـ باقری خلیلی، علی‌اکبر (1389). «بررسی ابعاد دین‌داری حافظ شیرازی بر اساس الگوی گلاک و استارک مبنی بر دین، پدیده‌ای چندبعدی». جستارهای ادبی. س42. ش4. صص 27 ـ52.
ـ چهارده رساله در باب فتوت و اصناف (1381). مقدمه و تصحیح مهران افشاری، مهدی مداینی. تهران: نشر چشمه.
ـ خلیلی، نسیم و فرهانی منفرد، مهدی (1395)، «نظریۀ بینامتنیت به مثابه رهیافت پژوهش در مطالعات تاریخ اجتماعی». تاریخ و تمدن اسلامی. ش23. صص 89 ـ 117.
ـ ذکاوتی قراگزلو، علیرضا (1375). «نگاهی به فتوت نامه تألیف میر سید علی همدانی». آشنا. س5. ش30. صص77 ـ 79.
ـ رضایی، منصوره و رضایی دیل، مصطفی (1397). «جایگاه ادبیات آیینی در آموزش مجازی مفاهیم دینی». ش15. صص 11 ـ 26.
ـ زرکوب تبریزی، نجم­الدین (1385). «فتوت­نامه نجم­الدین زرکوب تبریزی»، در: آیین جوانمردی. هانری کربن. ترجمۀ احسان نراقی. تهران: سخن.
ـ سراج زاده، حسین و پویانفر، محمدرضا (1386). «مقایسۀ تجربی سنجه‌های دین‌داری، دلالت‌های روش شناسانه، کاربرد سه سنجه در یک جمعیت» جامعه‌شناسی ایران. ش4. صص 71 ـ 73
ـ صالح بن جناح (1373). کتاب الادب و المروءة. تصحیح و ترجمۀ سید محمد دامادی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ـ علیزاده بیرجندی، زهرا و پورسلطانی، سمیه (1397). «تأثیرپذیری اهل فتوت از فرهنگ شیعی». مجموعه مقالات نشست زمینه‌های رشد و شکوفایی فرهنگ شیعه در ایران پیش از عصر صفویه. به کوشش مجتبی خلیفه. بیرجند: نشر چهاردرخت.
ـ علیزاده، زهرا؛ اکبری، زینب؛ صالحی مبارکه، الهام؛ واحدی دهکردی، افسانه (1395). «بررسی ارتباط بین ابعاد مختلف دین‌داری و سلامت اجتماعی دانش آموزان» (نمونۀ مورد مطالعه: دانش آموزان دبیرستان‌های شهر دهاقان). علوم اجتماعی دانشگاه آزاد واحد شوشتر. س10. ش33. صص109ـ 128.
ـ غنی، قاسم (1385). «خصایص فتیان». آیین جوانمردی. هانری کربن. ترجمۀ احسان نراقی. تهران: سخن.
ـ فرهادی، مرتضی (۱۳۹۰). «کار در فتوت­نامه‌ها ـ مرام­های صنفی ـ طریقتی، خودانگیخته و خودپذیرفتۀ پیشه­وران ایرانی». برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی. ش8. صص۱ـ 36.
ـ قنبری برزیان، علی؛ نظری مقدم، جواد؛ بهستانی، مجید (1393). «ساختار قدرت و ارزش‌های حاکم و رفتار ایرانیان با استفاده از تحلیل محتوای فتوت­نامه‌های اصناف». پژوهش‌های راهبردی سیاست. س3. ش10. صص9ـ 30.
ـ کاشانی، کمال‌الدین عبدالرزاق (1369). تحفه الاخوان فی خصائص الفتیان. با مقدمه و تصحیح و تعلیق محمد دامادی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ـ کاشفی سبزواری، حسین (1350). فتوت­نامۀ سلطانی. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
ـ کربن، هانری (1385). آیین جوانمردی. ترجمۀ احسان نراقی. تهران: سخن.
ـ گراوند، مجتبی؛ آیینه وند، صادق؛ آقاجری، سیدهاشم؛ منظورالاجداد، سیدمحمد حسین (1391). «بررسی و تحلیل گفتمان فتوت در تاریخ اسلام از سدۀ چهارم تا سدۀ هشتم هجری قمری». مطالعات تاریخ اسلام. س4. ش15. صص137 ـ 166.
ـ موسوی گیلانی، سید رضی و شکیبا دل، محمود.(1395) «سلوک عارفانه در سنت استاد و شاگرد، فتوت­نامه‌ها و تأثیر آن بر خلاقیت هنرمند». آیین حکمت. س8. ش28. صص 197 ـ 219.
ـ موسوی، سید رضی (1390). «هنر اسلامی در آیینۀ فتوت­نامه‌ها با تأکید بر فتوت­نامه چیت­سازان». مطالعات هنر اسلامی. ش15. صص 21 ـ 34.
ـ ناظمی، میترا (۱۳۸۹). «آیین جوانمرد». اطلاعات حکمت و معرفت. ش۶۰. صص۲۰ ـ ۲۶.
ـ نوریان، مهدی و خردمندپور، مسعود (1393). «مضامین تعلیمی در شعر آیینی».  ادبیات تعلیمی. س 6. ش 23. پاییز: 17 ـ 38.