The reflection of the mythical effects of Vispōbish tree in Mowlavi's thought about wisdom

Document Type : Original Article

Author

PhD in Persian language and literature

10.22077/jcrl.2023.5883.1038

Abstract

In this article with a descriptive and analytical method have been examined and by comparing the similarities of the story of sending someone to India to find a tree that drives away death and old age with Vispōbish tree and The actions of Simorgh in the national epic, examples of the connection of Mowlavi's thought with mythological intellectual contexts have been shown. What was obtained from this study is that although the story of sending someone to India to find a special and healing plant or tree was told before Masnavi in other works, especially Shahnameh, Kelileh and Demneh, the characteristics that Mowlavi described for the tree The healer recounts the nature and abilities of wisdom, it is reminiscent of the story and character of Simorgh, which is located on top of a tree in the Farakhkard Sea. Just as that particular tree in the myth is a healer of pain and warding off death, the tree that is spoken of in Mowlavi's speech is a warding off of lack of knowledge and ignorance, which are another form of death. Just as the king's envoy goes to India to find a tree, the mythical tree is also in India. In Mowlavi's speech, the Mohit Sea can be a reflection of the mythical Farakhkard Sea, and in addition, Mowlavi has also given characteristics of the mythical Simorgh to Gebraiel in his mystical speech.

Keywords


الیاده، میرچا (1392). چشم اندازهای اسطوره، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: توس.
الیاده، میرچا (1375) اسطوره، رویا، راز، ترجمۀ رویا منجم، تهرلن: فکر روز.
امین، حسن (1383). «مولوی و اصالت عرفان ایرانی­اش»، ماهنامۀ حافظ، شمارۀ 10، صص 17 ـ 25.
اوستا (1399). گزارش و پژوهش: جلیل دوستخواه، جلد نخست، تهران: مروارید.
ایاز، حمید؛ موسوی سیرجانی، سهیلا (1397). «مفاهیم تمثیلی و نمادین مار در آثار حماسی، غنایی و عرفانی با
تکیه بر شاهنامۀ فردوسی، خمسۀ­ نظامی و مثنوی مولوی»، تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی، شمارۀ
35، صص 52 ـ 72.
بهنام­فر، محمد (1387). وحی دل مولانا، مشهد: آستان قدس رضوی، شرکت به­نشر.
پریزاد، حسین؛ صهبا، فروغ (1395). «بازتاب اندیشۀ اسطوره­ای جادو در غزلیات مولوی»، کهن­نامۀ ادب پارسی،
سال 7، شمارۀ 1، صص 1 ـ 24.
رستگارفسایی، منصور (1383). پیکرگردانی در اساطیر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
زرفتن، کوروش؛ صادق­زاده، محمود (1399). «جلوه­های فروغمند مزدیسنایی و بازتاب آن در مثنوی مولوی»،
تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، شمارۀ 44، صص 41 ـ 66.
زمانی، کریم (1387). شرح جامع مثنوی معنوی (دفتر دوم)، تهران: اطلاعات.
سجادی، ضیاء­الدین (1353). «فرهنگ و تمدن ایران در مثنوی» یغما، شمارۀ 308، صص 113 ـ 118.
سرکاراتی، بهمن (1385). سایه­های شکار شده، چاپ دوم، تهران: طهوری.
شریعت کاشانی، علی (1381). «چهره­های اسطوره­ای و بن­مایه­های باستانی در شعر مولوی»، مطالعات ملی،
شمارۀ 13، صص 9ـ 48.
صهبا، فروغ؛ پریزاد، حسین (1394). «کارکردهای تعلیمی اسطوره در مثنوی مولوی»، پژوهشنامۀ ادبیات تعلیمی،
شمارۀ 28، صص 33 ـ 54.
علیزاده بیگدیلو، منصور؛ اسدالهی، خدابخش؛ رنجبر، ابراهیم؛ ظهیری­ناو، بیژن (1399). «بررسی تصاویر مار، اژدها
و متعلقات آن­ها در غزل­های مولوی»، متن­پژوهی ادبی، شمارۀ 83، صص 101 ـ 135.
فردوسی، ابوالقاسم (1387). شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
فرنبغ دادگی (1385). بندهش، گزارنده: مهرداد بهار، تهران: توس.
قبادیانی، ناصر خسرو (1357). دیوان اشعار، به کوشش مجتبی مینوی و مهدی محقق، تهران: امیرکبیر و طهوری.
مختاری، محمد (1369). اسطورۀ زال. چاپ اول. تهران: نشر آگه.
منشی، ابوالمعالی نصرالله (1386). کلیله و دمنه، تصحیح و توضیح مجتبی مینوی، تهران: امیرکبیر.
مولوی، جلال­الدین (1336). مثنوی، تصحیح نیکلسون، تهران: امیرکبیر.
واثق عباسی، عبدالله؛ فولادی، یعقوب (1396). «دگردیسی اسطورۀ آفرینش مهری در عرفان ایرانی ـ اسلامی با
تکیه بر اشعار مولوی»، ادبیات عرفانی و اسطوره­شناختی، شمارۀ 47، صص 343 ـ 362.
واحددوست، مهوش (1399). نهادینه­های اساطیری در شاهنامۀ فردوسی، تهران: سروش.
وحیدی، حسین (1360). همستاری (دیالکتیک) در گاتها و مثنوی مولوی، تهران: اشا.
همایی، جلال­الدین (1366). مولوی­نامه، جلد نخست، تهران: هما.
یونگ، کارل گوستاو (1382). انسان امروزی در جستجوی روح خویش، ترجمۀ فریدون فرامرزی و لیلا فرامرزی،
مشهد: آستان قدس رضوی.