A Study of the Mythical, Religious, and Socio-Political Origins of Ta’ziyyeh

Document Type : Original Article

Author

English Department, Faculty of Letters and Languages, Arak University, Arak-Iran

10.22077/jcrl.2024.7004.1082

Abstract

This article delves into the definition, performative lineage, and, notably, the three origins—mythical, religious, and socio-political—of ta'ziyyeh. The primary inquiry is the roots of ta'ziyyeh and the reasons behind its formation within the Shi'a discourse. The research employs a qualitative-explanatory approach, utilizing available library tools and drawing from diverse Iranian and non-Iranian primary sources. From a mythological perspective, ta'ziyyeh is associated with ancient Iranian rites, including the "lamentations of Mithra", "the legacy of Zoroastrian Zerir" and, notably, "the mourning of Siavash", all falling under the overarching title of "Divine Martyrdom." From a religious standpoint, the article explores the ties between ta'ziyyeh and Islamic teachings, particularly the fundamental ideology of the dichotomy of good and evil.
Additionally, the potential connection between ta'ziyyeh and the representation of the sufferings of Christ in medieval Christian traditions is discussed. From a socio-political perspective, the article examines how the Shi'a discourse, driven by the belief in the usurpation of divine governance by oppressors, has historically endeavored to assert its rights through uprising. It explores how ta'ziyyeh, as a religious performance, intertwines with its Iranian national traditions and rituals to emphasize the eternal confrontation between good and evil. These three mythological, religious, and socio-political origins lay the groundwork for establishing the connection between ta'ziyyeh and tragedy in further research.

Keywords

Main Subjects

References

احمدزاده، شیده. (۱۳۸۶). «بررسی تطبیقی قهرمان تراژدی و تعزیه». پژوهشنامة علوم انسانی. ش 54. صص 19-36.
         ارسطو. (1357). فن شعر. ترجمه عبدالحسین زرین‌کوب. تهران: امیرکبیر.
برزوئیان، مرضیه. (۱۳۹۴). «بررسی جامعه‌شناختی آیین‌های سوگواری ایران به تعزیه». رسالۀ دکتری منتشر نشده (تربیت مدرس). تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
          بلوکباشی، علی و شهیدی، یحیی. (1381). پژوهشی در موسیقی و سازهای موسیقی نظامی در دوره قاجار. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
بیضایی، بهرام. (1344). نمایش در ایران. تهران: کاویان.
بیمن، ویلیام. (1389). «ابعاد فرهنگی قراردادهای نمایشی در تعزیة ایرانی». در تعزیه: آیین و نمایش در ایران. ویراستة پیتر جی. چکلووفسکی. تهران: سمت. صص42-53.
جنتی عطایی، ابوالقاسم. (۱۳۳۳). بنیاد نمایش در ایران. تهران: چاپ میهن.
چلکووسکی، پیتر جی. (۱۳۶۷). تعزیه: هنر بومی پیشرو ایران. ترجمۀ داوود حاتمی. تهران: علمی و فرهنگی.
خوتسکو، الکساندر. (۱۳۷۹). تئاتر ایرانی. در کتاب پرده‌های باز (دربارۀ تعزیه و تئاتر). تألیف جلال ستاری. تهران: میترا. صص. ۱۳۷-۱۴۹.
خوتسکو، الکساندر. (1355). جنگ شهادت (مجموعة 33 مجلس تعزیه ج. اول). به اهتمام زهرا اقبال. زیرنظر محمدجعفر محجوب. تهران: سروش.
رضایی‌راد، محمد. (1382). روضه‌خوانی همچون عنصری نمایشی. دفترهای تئاتر (دفتر سوم)، نشر نیلا.
روزنتسوایک، فرانتز. (1377). تراژدی و بیداری نفس در تراژدی: کتاب سروش (مجموعه مقاله 3). تهران: سروش.
ستاری، جلال. (۱۳۸۶). زمینۀ اجتماعی تعزیه و تئاتر در ایران. تهران: نشر مرکز.
شهلا، شمیم. (۱۴۰۲). مفهوم تعزیه از نگاه بهرام بیضایی: مطالعۀ تطبیقی مفهوم تعزیه از نگاه بهرام بیضایی و سفرنامه‌های غربی. تهران: انتشارات روشنگران.
شهیدی، عنایت‌الله و بلوکباشی، علی. (1380). پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
علی‌آبادی، همایون. (۱۳۷۲). «وجوه اشتراک و افتراق نمایش آیینی و درام معاصر ایران (تعزیه) با تئاتر غرب». هنر. ش22. صص۱۷۰-۱۷۸.
عناصری، جابر. (۱۳۶۶). درآمدی بر نمایش و نیایش در ایران. تهران: جهاد دانشگاهی.
کالمار، ژان. (۱۳۷۹). «آیین‌ها و اقتدار تشیع: تحکیم تشیع صفوی: مذهب پرطرفدار و مردمی». ترجمۀ یداله آقاعباسی.  تئاتر. ش۲۴ و ۲۵. صص ۳۳-۱۱۶.
کرتیس، وستا سرخوش. (۱۳۷۳). اسطوره های ایرانی. ترجمۀ عباس مخبر. تهران: نشر مرکز.
کلاته، محمدامین. (1390). «کهن‌ترین سوگواری مذهبی: نمایش «تعزیه» هنر ناب ایرانی است که قدمت دیرینه‌ای دارد». روزنامة تهران  امروز. پنجشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۰.
کویاجی، جهانگیر کوورجی. (۱۳۸۳). بنیادهای اسطوره و حماسه در ایران. ترجمۀ جلیل دوستخواه. تهران: آگه.
گوته، یوهان ولفگانگ فون. (۱۳۹۲). دیوان غربی­ـ شرقی. ترجمۀ محمود حدادی. تهران: کتاب پارسه.
محجوب، محمدجعفر. (۱۳۴۶). «تأثیر تئأتر اروپایی و روش‌هایی نمایشی آن در تعزیه». ایران نامه، ش۵. صص۵۰۵-۵۲۷.
مختاباد، سید مصطفی. (۱۳۷۴). «درونمایۀ تشبیه در تعزیه». هنر. ش۲۸. صص۴۹۱-۴۹۸.
مختاباد، مصطفی. (1381). «تأویل تبارشناسانة قهرمان در تعزیه». مجله مدرس هنر. ش1. د1. صص 45-54.
مختاباد، مصطفی و شیخ مهدی، علی. (1389). «نقد رویکردهای پژوهشی پیشینة نمایش ایرانی تعزیه». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. ش17. صص ۸۷-۱۱۲.
مسکوب، شاهرخ. (۱۳۵۱). سوگ سیاوش: در مرگ و رستاخیز. تهران: خوارزمی.
ملک ‌پور، جمشید. (1366). سیر تحول مضامین در شبیه خوانی و تعزیه. تهران: جهاد دانشگاهی.
ملک‌پور، جمشید. (1363). ادبیات نمایشی در ایران. تهران: توس.
ممنون، پرویز. (1380). «تعزیه از دیدگاه تئاتر غرب» در تعزیه: آیین و نمایش در ایران. ویراستة پیتر جی. چکلووسکی. ترجمۀ داوود حاتمی. تهران: سمت. صص 192-209.
همایونی، صادق. (1354). تعزیه و تعزیه‌خوانی. تهران: جشن هنر شیراز.
یارشاطر، احسان. (۱۳۵۵/۱۳۸۹). «تعزیه و آئین‌های سوگواری در ایران قبل از اسلام» در تعزیه، نیایش و نمایش در ایران. پیتر جی. چلکووسکی (ویراستار). ترجمۀ داوود حاتمی. تهران: علمی و فرهنگی.
Alemohammed, S. M. Reza (1995). Taziyeh: history, form and contemporary relevance. Unpublished PhD thesis, University of Warwick.
Scot Aghaei, Kamran (2010). The origins of Sunitte-Shiite devide and the emergence of Tazy'eh tradition. In Peter J. chelkowsky (Ed.). Eternal performance: Tazy'eh and other Shite rituals. London: Seagull.
Journal of Ritual Culture and Literature
Volume 2, Issue 2 - Serial Number 4
February 2024
Pages 1-18

Files

Share

How to cite

Statistics