Hagiography in the works and poems of Qajar kings and princes

Document Type : Original Article

Authors

1 Associate Professor of the History Department of Birjand University

2 Graduated from Birjand University with a master's degree in Iranian Islamic History

10.22077/jcrl.2024.7419.1114

Abstract

The Qajar period is of special importance in the investigation of the history and evolution of calligraphy in Iran for several reasons. In terms of the development of themes, the social and political base of the writers and its functions, the book of reading in this period has characteristics that distinguish it from other periods of Iranian history. The approach of Qajar kings and princes to chronology is worthy of attention from various aspects, especially from the perspective of ritual literature, historical studies, and religious anthropology. Due to the importance of this topic, the following article tries to analyze the content and method of naming Qajar kings and princes, and examines the place of these works in ritual literature.

This research has been carried out in the framework of interdisciplinary studies of history and ritual literature under the descriptive-analytical qualitative strategy of Baroosh. The results of this research show the influence of kingly affairs in the use of concepts and metaphors and the superiority of devotion over the motive of seeking legitimacy, especially in Naseruddin Shah's poems.

Keywords

Main Subjects


اصغرپور، حسن. (1386). «درآمدی­برمناقب­نگاری­اهل­بیت (س)». علوم حدیث. ش 45 و 46. صص 265ـ298.
آفرین، فریده و نیکیان، ساجده. (1402). «گفتمان کاوی انتقادی نشان‌های ملی دوره قاجار و جمهوری اسلامی ایران بر اساس آرای ون دایک». مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات. س 24. ش62. صص 165ـ194.
آقازاده، جعفر. (1396). «اقدامات فتحعلی‌شاه برای کسب مشروعیت سیاسی بر اساس روش‌های جاری در دوره اسلامی». پژوهش‌های تاریخی. س9. ش1 (پیاپی 32). صص 126ـ157.
الگار، حامد. (1396). دین­ودولت­درایران. ترجمه: ابوالقاسم سری. تهران: توس.
امانت، عباس. (1401). قبله عالم (ناصرالدین‌شاه قاجار و پادشاهی ایران). ترجمه حسن کامشاد. تهران: کارنامه.
ایزدی، حسین و زیرکی، مهدی. (1387). «مناقب­خوانی­دردوره­آل­بویه». نشریه تاریخ اسلام. ش34-33. صص­56-25.
برات‌زاده، محمدعلی. (1398). بررسی ویژگی‌های تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. بیرجند: دانشگاه بیرجند.
بهمن میرزا. (بی‌تا). تذکره محمد شاهی.
بهمن­میرزا. (1384). شکرنامه­شاهنشاهی ­یا تاریخ­ ششصد ساله ­قفقاز. ویراستار: حسین احمدی. تهران: وزارت امور خارجه.
تابعی، محمدمهدی. (1401). «بررسی مناقب اهل‌بیت (س) در آثار شاهان و شاهزادگان دوره قاجار». پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته تاریخ ایران اسلامی. بیرجند: دانشگاه بیرجند.
دادور، ابوالقاسم و پنجه باشی، الهه. (1391).«معرفی ضریح سوم امام رضا (ع) درزمان فتحعلی‌شاه قاجار» هنرومعماری: نشریه هنر. ش 86 و 85. صص­25-9.
دیوان‌بیگی شیرازی، سید احمد. (بی‌تا). تذکره حدیقه الشعرا در شرح‌حال و آثار شاعران و عارفان و صوفیان و هنرمندان و دانشمندان دوره قاجار از سال1200تا1300 هجری قمری، جلد اول الف تا س. تصحیح دکتر عبدالحسین نوایی.
دیوان کامل اشعار فتحعلی‌شاه قاجار. (بی‌تا). انتشارات قائم‌مقام.
روحانی قوچانی، علی؛ ساسان‌پور، شهرزاد؛ آبادیان، حسین؛ کاظم راشد، منیره. (1399). «بررسی علل تحول مراسم آیینی و سوگواری شهر مشهد در دوره قاجار» . تاریخ اسلام. س21. ش 3 (پیاپی84). صص135ـ170.
زیدان، جرجی. (1321ق). تاریخ سلمی. ج 2. ترجمه طهماسب میرزا. تهران: مطبعه شراکت مطبوعات دارالخلافه.
شیخ نوری، محمد امیر؛ علیزاده بیرجندی، زهرا. (1388). «بحران مشروعیت دولت ناصری و تأثیر آن در گرایش ناصرالدین‌شاه به اصلاحات تجددگرایانه». تاریخ اسلام و ایران (علوم انسانی). س19. دوره جدید.ش 1(پیاپی 75). صص 49ـ76
طایفی، شیرزاد. (1389). «بررسی نمودهای مذهبی در شعر عهدقاجار». ادیان و عرفان. س43. ش 2. صص99ـ115.
عبرت نائینی، محمدعلی. (1387). تذکره انجمن قدس جلد اول و دوم. تصحیح و پژوهش: ابوالفضل مرادی. قم: انتشارات مسجد مقدس جمکران.
علیزاده بیرجندی، زهرا؛ حمیدی، سمیه؛ ملک‌زاده، الهام (1396). «واکاوی خاستگاه و کارکردهای نشان‌های دولتی عصر قاجار». جستارهای تاریخی. س 8. ش1. صص79ـ98.
فتحعلی‌شاه قاجار (1370). تحقیق درباره زندگانی، احوال، اعمال، افکار و دیوان کامل اشعار فتحعلی‌شاه قاجار «خاقان». به تحقیق و اهتمام حسن گل محمدی «فریاد». تهران: اطلس.
فرهاد میرزا (1363). قمقام زخار و صمصام بتار. ج1. تهران: اسلامیه.
کاظمی موسوی، احمد. (1398). خاقان صاحب قران و علمای زمان نقش فتحعلی‌شاه قاجار در شکل‌گیری روندها و نهادهای مذهبی نو. تهران: آگاه.
کردنژاد، نسرین. (1391). «پیشینه ­و سیرمناقب­نویسی ­و مثالب­نویسی». علوم­ قرآن ­حدیث. ش­12. صص88-62.
گروسی، فاضل خان. (1376). تذکره انجمن خاقان. تهران: روزنه.
محمود میرزا قاجار. (1394). بیان المحمود: تذکره‌ای در فن مشاعره. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: اطلاعات.
محمود میرزا. (1346). سفینه المحمود. ج1. تصحیح دکترخیامپور. مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
محمود میرزاقاجار. (1394). گلشن محمود به ضمیمۀ تاریخ ملک‌زادگان تخمۀ خاقان نوشته ملک ایرج میرزا. تصحیح: میر هاشم محدث. تهران: سفیر اردهال.
مدایح نگارتفرشی، ابراهیم‌خان. (1363). تذکره انجمن ناصری به همراه تذکره مجدیه. تهران: بابک.
معیرالممالک، دوستعلی خان. (1390). یادداشت‌هایی از زندگانی خصوصی ناصرالدین‌شاه. تهران : تاریخ ایران.
ناصرالدین­شاه. (1386). دیوان ناصرالدین‌شاه قاجار. به کوشش جواد معصومی. تهران: تهذیب.
نواب شیرازی، علی‌اکبر. (1371). تذکره دلگشا. تصحیح دکتر منصور رستگارفسائی.
هدایت، رضاقلی­خان. (1288). مجمع­الفصحا به کوشش مظاهرمصفا. تهران: امیرکبیر.