A Historical analysis of the role and position of women in mourning rituals in Iran

Document Type : Original Article

Authors

T.M.U

10.22077/jcrl.2024.6830.1065

Abstract

When we talk about religion in a historical perspective, we are dealing with a cultural phenomenon that has deep social, mythological and cultural roots. One of these social aspects, which has been associated with rituals throughout history, is gender role and function. Rituals are the systematic embodiment of mythological and religious beliefs and covenants, and women in most societies, compared to men, have a more prominent role in enforcing and reproducing religious ideas. Mourning ritual is one of the universal rituals in the world; In Iran, the ancient rituals of mourning in combination with the religious event of Ashura have remained strong and are held until today. A look at the history of these rituals also shows that women have always had an essential and decisive role in holding and participating in mourning rituals. This research seeks to answer the question: what are the mythological, historical and social reasons for the presence and significant role of women in formal mourning rituals? The research method is historical-analytical and the results obtained show that women, due to the feminine nature of mourning rituals, have always been supporters and participants of these rituals, and political systems, despite historical limitations for women, have not created an obstacle for them in this field, but due to necessity, they have sometimes made political and social use of their ritual participation.

Keywords

Main Subjects


آژند، یعقوب. (1388).  نمایش در دوره صفوی. چاپ دوم. تهران: نشر آثار هنری متن.
ابن اثیر، علی ابن محمد. (1364). کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران. ترجمه عباس خلیلی و علی حائری. ج10. تهران: علمی فرهنگی.
ابن الجوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی بن محمد. (1412). المنتظم فی تاریخ الامم والملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا. ج13. بیروت: دارالکتب العلمیه، الطبعه لاولی.
الیاده، میرچا. (1382). اسطوره، رؤیا، راز. رؤیا منجم. چاپ اول. تهران: نشر علم.
بکتاش، مایل. (1384) تعزیه و فلسفه آن. ترجمه داود حاتمی. در چلکوفسکی، تعزیه: آیین و نمایش در ایران، تهران: سمت.
بهار، مهرداد. (1386 الف). پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ ششم. تهران: آگه.
بهار، مهرداد. (1386ب). جستاری در فرهنگ ایران. چاپ دوم. تهران: اسطوره.
بیضایی، بهرام. (1387). نمایش در ایران. چاپ ششم. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
بیوک­زاده، صبا. (1393). «آیین­های سوگواری در حماسه، با تأکید بر سوگواری زنان». زن و فرهنگ. س6. ش21. پاییز93. صص61-43.
پورخالقی چترودی، مهدخت؛ حق‌پرست، لیلا . (1389). «بررسی تطبیقی آیین­های سوگ در شاهنامه و بازمانده­های تاریخی- مذهبی سوگواری در ایران باستان». ادب و زبان. ش27.
تاورنیه، ژان باتیست. (1389). سفرنامه تاورنیه. حمید ارباب شیرانی. چاپ چهارم. تهران: نیلوفر.
دلاواله، پیترو. (1370). سفرنامه پیترو دلاواله. شجاع­الدین شفا. چاپ دوم. تهران: انتشارات علمی-فرهنگی.
رازی قزوینی، نصیرالدین ابوالرشید عبدالجلیل. (1391). نقض، تصحیح: میرجلال الدین محدث ارموی. به کوشش: محمدحسین درایتی. قم: دارالحدیث.
سعدوندیان، سیروس. (1384). خاطرات مونس­الدوله: ندیمه حرمسرای ناصرالدین­شاه. به کوشش سیروس سعدوندیان. چاپ اول. تهران: انتشارات زرین.
شهیدی، عنایت­الله. (1380). پژوهشی در تعزیه و تعزیه­خوانی: از آغاز تا پایان دوره قاجار در تهران. چاپ اول. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
عاشورپور، صادق. (1389). نمایش­های ایرانی. ج2: تعزیه. چاپ اول. تهران: سوره مهر.
غزالی، ابوحامدمحمد ابن احمد. (1361). کیمیای سعادت. چاپ دوازدهم. تهران: کتابخانه مرکزی.
فریزر، جیمز جرج. (1388). شاخه زرین. کاظم فیروزمند. چاپ ششم. تهران: آگاه.
کمبل، جوزف. (1391). قدرت اسطوره. ترجمه عباس مخبر. چاپ هفتم. تهران: مرکز.
مدیری، فاطمه و آزاد ارمکی، تقی. (1392). «جنسیت و دینداری». جامعه­شناسی کاربردی. س24. پیاپی51. ش3. پاییز92. صص14-1.
مستوفی، عبدالله. (1371). شرح زندگانی من، یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه. چاپ سوم. تهران: زوار.
ملک‌زاده، الهام. (1401). «تلاقی فرهنگ و مذهب در سوگواری عاشورایی زنان بوشهری (مطالعه موردی: دوره رضاشاه)». فرهنگ و ادبیات آیینی. د1.ش2. پاییز و زمستان1401. صص238-221.
مینوی خرد. (1364). ترجمه احمد تفضلی. تهران: توس.
واسعی، سید علیرضا و اسکندری، زینب. (1392). «نقش زنان در بسط فرهنگ محرم و سوگواری در عصر ناصری»، تحقیقات تاریخ اجتماعی. س3. ش1. بهار و تابستان1392. صص132-115.
همدانی، محمد ابن عبدالملک. (1961). تکمله تاریخ طبری. بیروت: مطبعه کاتولیکیه.