study of the manifestations of totem in the stories of Haft Peykar

Document Type : Original Article

Authors

1 Master's degree, Persian language and literature, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.

2 Assistant professor in the department of Persian language and literature, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.

10.22077/jcrl.2025.8122.1157

Abstract

Totem is one of the manifestations of the very old beliefs of the people of Iran, the roots of which have remained in stories and tales. The stories and anecdotes of Haft Peykar figures have preserved the remnants of belief in totems due to the background of folk tales. Examining this concept in this text leads to the knowledge of ancient religious and ritual beliefs of Iranian people. Therefore, the recovery of totem and totemism in the tales of Haft Peykar is the aim of the present study.The statistical community of the research is Haft Peykar. The research design is qualitative discourse analysis and descriptive analytical research method. In order to obtain the data of the research, totem and taboo were recovered in the stories of Haft Peykar. The results of the investigation showed that this ancient work is not devoid of totemism and there are signs and traces of totemism in ancient Iran such as followings : Exogamous totem (Bahram's seven marriages with seven happy women of seven regions), sun totem the (Roman princess totem), plant totem (in the story Egyptian moons, the story of good and evil and the story of the pious Parsa eunuch), the totem of the holy land (in the story of the pious Parsa eunuch), and the transfer of the totem with marriage (in the story of Xeir and shar (good and evil). Therefore, the story of " Haft Peykar " is reflective of some manifestations of totemism.

Keywords

Main Subjects

References

احمد نژاد، کامل. (1369). تحلیل آثار نظامی گنجوی. تهران: علمی.
 آزادگان، جمشید. (1372). تحقیق در توتمیسم. تهران: علمی فرهنگی.
استروس، کلود لوی. (1361). توتمیسم ترجمۀ مسعود راد. تهران: توس.
اسماعیلی، زیبا و خجسته، معصومه. (1400). «مؤلفه‌های ادبیات عامه در حکایت‌های هفت‌پیکر». مطالعات زبان فارسی (شفای دل سابق). د4. ش8. صص 37-21.
آموزگار، ژاله. (1388). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت.
آیتی، محمد. (1376). شرح خسرو و شیرین نظامی. تهران: شرکت سهامی و امیرکبیر.
پارسا، سید احمد (1394) «بن‌مایه‌های اسطوره‌ای خیر و شر در هفت‌پیکر نظامی». ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. د 11. ش38. صص 56-14.
پورخالقی چترودی، مهدخت. (1381). درخت شاهنامه (ارزش‌های فرهنگی و نمادین درخت در شاهنامه). مشهد: به‌نشر.
جبالی، عصمت؛ صادق‌زاده، محمود؛ مشکاتی، مریم و امین، فاطمه. (1394). «بررسی مضامین نجومی در هفت‌پیکر نظامی». گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران. دوره 10. دانشگاه اردبیل.
جعفری، طیبه و زینب چوقادی. (1390). «تحلیل کارکرد کهن‌الگوها در بخشی از داستان بهرام چوبین». پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی. د3. ش1. صص 134-123
حسینی، مریم. (1393). «ازدواج‌های جادویی در هفت‌پیکر نظامی». جستارهای نوین ادبی. د 47. ش4. صص 38-21.
خادمی کولایی، مهدی. (1388). «جُستاری در باب اسطوره‌ها و نمادهای نباتی». پیک نور. د 7. ش1. صص 21-3.
دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغت‌نامه زیر نظر محمد معین. جعفر شهیدی. تهران: دانشگاه تهران.
دورکیم، امیل. (1383). صور بنیانی حیات دینی: توتم‌پرستی در استرالیا. ترجمۀ باقر پرهام. تهران: مرکز.
روح الامینی، محمود. (1360). «درون‌همسری و برون‌همسری». چیستا. د 1. ش5. صص 537-525. 
سامع، محمد. (1370). «توتم و توتمیسم». رشد آموزش علوم اجتماعی. د9. ش4. صص 62-60.
ستاری، رضا و حقیقی، مرضیه. (1393). «نقش توتم در نفی ازدواج با محارم در ایران باستان». زن در فرهنگ و هنر. د 6. ش1. صص94-73.
ستاری، رضا؛ رضوانیان، قدسیه؛ خسروی، سوگل. (1396). «توتم در منظومه‌های حماسی پس از شاهنامه». متن‌شناسی ادب فارسی. د9. ش4. صص 91-71.   
طغیانی، اسحاق و جعفری، طیبه. (1387) «سودای سود؛ رویکردی روانشناختی به گنبد پنجم هفت‌پیکر نظامی». دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. د 59. ش187. صص 230-213.
فروید، زیگموند. (1390). توتم و تابو ترجمه محمدعلی خنجی. تهران: طهوری.
فریزر، جیمز جورج. (1392). شاخه‌ زرین. ترجمه کاظم فیروزمند. تهران: آگاه.
کزازی، میرجلال‌الدین و فرقدانی، کبری. (1386). «توتم در داستان‌های شاهنامه». متن‌پژوهی ادبی. د 11. ش 34. صص 113-85.
محسنی، مرتضی و ولی‌زاده، مریم. (1390). «بن‌مایه‌های توتمیسم در قصه‌های عامیانۀ ایران». ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. د 7. ش23. صص 180-155.
مدرسی، فاطمه و عزتی، الناز. (1391). «مشابهت برخی از اسطوره‌های توتمیک ایرانیان و ترکان». ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. د 8. ش 29. صص 115-91.
مؤذنی، علی‌محمد و نظری، ماه. (1388). «تحلیل داستان «گنبد فیروزه‌ای» از هفت پیکر نظامی و افسونگری نفس امّاره». علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا). د1. ش1. صص 136-112.
نصر اصفهانی، زهرا و ایل‌بیگی، مریم. (1395). «درختان اساطیری در افسانه‌های هفت‌پیکر نظامی». ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی. د 12. ش44. صص 238-215.
نظامی، الیاس‌ بن یوسف. (1398). هفت‌پیکر. تصحیح حسن وحید دستگردی به کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره
هال، جیمز. (1380). فرهنگ‌نگارهای نمادها در هنر شرق و غرب. ترجمة رقیه بهزادی. تهران: فرهنگ معاصر.
Journal of Ritual Culture and Literature
Volume 3, Issue 2 - Serial Number 6
December 2025
Pages 245-260

Files

Share

How to cite

Statistics