بررسی آیین‌‌های جادویی قوم لک با تکیه بر نظریۀ جادوی همدلانه فریزر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان

2 گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان

10.22077/jcrl.2022.4067.1004

چکیده

جیمز فریزر نظریه‌‌ای به نام جادوی همدلانه را برای دسته‌‌بندی انواع جادو مطرح کرده است که بسیاری از آیین‌‌های جادویی را در برمی‌‌گیرد. به نظر او آیین‌‌های جادویی که همدلانه هستند، یعنی از تداعی معانی و تخیل بهره می‌‌گیرند، به دو دستۀ مشابه و مسری تقسیم می‌‌شوند. در گونۀ جادوی مشابه باور بر آن است که مشابه، مشابه را جذب و تولید می‌‌کند. همچنین جادوی مسری بر این اصل تکیه دارد که با جزئی از یک چیز می‌‌توان آن را تحت تأثیر قرار داد. در میان قوم لک آیین‌‌هایی وجود دارد که بر اساس جادوی همدلانه قرار دارد. در این پژوهش با استفاده از مصاحبۀ شفاهی و به روش توصیفی- تحلیلی، بسیاری از این آیین‌‌ها مورد بررسی قرار گرفت تا زمینه‌‌ها و اساس آن آیین‌‌ها بررسی و مشخص شود. نتایج به دست آمده در این پژوهش عبارت­‌اند از: جادو در میان قوم لک پسندیده نیست، مگر آنکه مشکل کسی را به درستی حل کند. آیین‌‌های مبتنی بر جادوهای مشابه در میان این قوم شامل دنورو، هواس، سبزه‌‌کاشتن، فال‌‌گرفتن‌‌ها، الفه و بخشی از آیین‌‌های درمان‌‌بخشی‌ است. آیین‌‌های مبتنی بر جادوهای مسری شامل وسایل شخصی، بند ناف، دندان بچه، مو و ناخن، درمان‌‌های جادویی، اول قاره و تا حدودی الفه است. اینگونه از آیین‌‌های جادویی بر پایۀ تماس انسان است. بیشتر این اعمال جادویی ویژۀ لک‌‌ها نبوده، بلکه در دیگر اقوام ایرانی نیز وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار