نویسندگان، داوران، هیئت تحریریه و سردبیر مجله موظف هستند تمام اصول اخلاق پژوهشی و مسئولیت های مرتبط در زمینه چاپ را دانسته و به آن متعهد باشند. ارسال مقاله توسط نویسندگان، داوری مقاله توسط داوران و تصمیم گیری در مورد قبول یا رد مقاله توسط هیئت تحریریه و سردبیر به منزله دانستن و تبعیت از این حقوق می باشد و در صورت احراز عدم پایبندی هر یک از این افراد به این اصول و مسئولیت ها، مجله هرگونه اقدام قانونی را حق خود می داند. منشور و موازین اخلاق پژوهش مصوب معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، بایستی راهنمای نویسندگان و دست اندرکاران داوری و انتشار مجله باشد. 

1. وظایف و تعهدات نویسندگان (Authors’ responsibilities)

1-1.  مقالات ارائه شده بایستی پژوهش اصیل (Original research) نویسندگان ارائه کنندۀ مقاله بوده و هرگونه استفاده از تحقیقات سایر افراد با ذکر منبع در مقاله آورده شود.

1-2.  مسئولیت صحت و دقت محتوای مقالات بر عهده نویسندگان است و نویسندگان موظف هستند از صحت و دقت محتوای مقالات اطمینان حاصل کنند. چاپ مقاله به معنی تأیید مطالب آن توسط مجله نیست.

1-3.  نویسندگان موظف به احتراز از «رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی»(Research and publication misconduct)  به شرحی که در بخش دوم توضیح داده خواهد شد هستند.

1-4.  نویسندگان حق «ارسال مجدد» (Duplicate submission) یک مقاله را ندارند. به عبارت دیگر، مقاله یا بخشی از آن نباید در هیچ مجله یا مجموعه مقالات همایش‌ دیگری در داخل یا خارج از کشور چاپ شده یا در جریان داوری و چاپ باشد.

1-5.  نویسندگان مجاز به «انتشار همپوشان» (Overlapping publication) نیستند. منظور از انتشار همپوشان، چاپ داده ها و یافته های مقالات پیشین خود با کمی تغییر در مقاله ای به عنوان جدید است.

1-6.  نویسندگان موظفند در صورت نیاز به استفاده از مطالب دیگران، آنها را با ارجاع دهی(Citation)   دقیق و در صورت نیاز پس از کسب اجازه کتبی و صریح، از منابع مورد نیاز استفاده نمایند. هنگامی که عین نوشته های پژوهشگر دیگری مورد استفاده قرار می گیرد، باید از روش ها و علائم نقل قول مستقیم، نظیر گذاشتن آن داخل گیومه (« »)، استفاده شود.

1-7.  نویسندۀ مسئول مقاله می بایست نسبت به وجود نام و اطلاعات تمامی نویسندگان و عدم وجود نامی غیر از پژوهشگران درگیر در انجام پژوهش و تهیه مقاله اطمینان حاصل کند. به عبارت دیگر بایستی از اضافه کردن «مولف افتخاری» (Gift authorship) و حذف «مولف واقعی» (Ghost authorship)  خودداری شود.

1-8.  نویسندۀ مسئول مقاله موظف است از اینکه همه نویسندگان مقاله، آن را مطالعه و نسبت به ارائه آن و جایگاه خود در مقاله به توافق رسیده اند، اطمینان حاصل کند.

1-9.  ارسال مقاله به منزلۀ آن است که نویسندگان رضایت کلیۀ پشتیبان های مالی یا مکانی مقاله را جلب کرده و تمامی پشتیبان های مالی یا مکانی مقاله را معرفی نموده اند.

1-10. نویسندگان موظفند در هر زمانی که متوجه هر گونه خطا و بی‌دقتی در مقاله خود شوند، مجله را در جریان آن قرار داده، نسبت به اصلاح آن اقدام یا مقاله را بازپس گیرند.

1-11. از نویسندگان انتظار می رود حداقل تا یکسال پس از چاپ مقاله در مجله، نمونه ها و اطلاعات خام مورد استفاده در تهیۀ مقاله را جهت پاسخ گویی به انتقادات و سوالات احتمالی خوانندگان مجله حفظ کنند.

1-12. هرگونه خطراتی که به واسطه تحقیق، متوجه انسان ها و یا محیط زیست می شود، بایستی به صورت شفاف در مقاله ذکر شده باشد.

2. رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی

اگر در هر یک از مراحل ارسال، داوری، ویرایش، یا چاپ مقاله در مجلات یا پس از آن، از وقوع یکی از موارد  ذیل اطمینان حاصل شود، رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی  محسوب می شود و مجله حق برخورد قانونی با آن را دارد.

2-1.  جعل داده ها: (Fabrication) عبارت است از گزارش مطالب غیر واقعی و ارائه داده ها یا نتیجه های ساختگی به عنوان نتایج آزمایشگاهی، مطالعات تجربی و یا یافته های شخصی. ثبت غیرواقعی آنچه روی نداده است یا جابجایی نتایج مطالعات مختلف مثالهایی از این تخلف است.

2-2.  تحریف داده ها: (Falsification) عبارت است از ثبت و ارائه نتایج پژوهش به نحوی که جزئیات اجرای پژوهش یا فرایند جمع آوری داده ها دستکاری شود، یا داده هایی حذف یا تغییر یابد، یا برخی نتایج کوچک به منظور پنهان کردن واقعیات بزرگتر بزرگ نمایی شود (Juicy quotes) تا نتایج پژوهش در راستای اهداف خاص دنبال گردد یا نتایج ارائه شده مورد تردید قرار نگیرد.

2-3.  سرقت علمی : (Plagiarism) شامل اقتباس نزدیک افکار و عبارات نویسندگان دیگر، کپی برداری در بیان اندیشه ها، شباهت های ساختاری در نوشتار یا انتساب ایده ها و نتایج دیگران بدون ارجاع مناسب، یا معرفی آن به عنوان یک پژوهش اصیل علمی است.

2-4.  اجارۀ علمی: منظور آن است که نویسنده (نویسندگان) فرد دیگری را برای انجام پژوهش به کار گیرد و پس از پایان پژوهش، بادخل و تصرف اندکی آن را به نام خود به چاپ رساند.

2-5.  انتساب غیر واقعی: منظور انتساب غیر واقعی نویسنده (نویسندگان) به موسسه، مرکز یا گروه آموزشی یا پژوهشی است که نقشی در اصل پژوهش مربوطه نداشته اند.

2-6.  ارسال مجدد یک مقاله، انتشار همپوشان، اضافه کردن "مولف افتخاری" یا حذف "مولف واقعی"

3. وظایف داوران  (Reviewers’ responsibility)

3-1.  داوران در بررسی کیفی، محتوایی و علمی مقالات، به سردبیر و اعضای هیئت تحریریه مجله یاری رسانده، از طریق دفتر مجله به بهبود و ارتقاء کیفی و محتوایی مقالات نویسندگان کمک می کنند.

3-2.  داور انتخابی می بایست بعد از بررسی خلاصۀ مقاله، بلافاصله سردبیر نشریه را از تصمیم خود در مورد پذیرش یا عدم پذیرش داوری (به دلیل نبودن موضوع مقاله در حوزه کار داور، کمبود وقت یا ...) مطلع نماید. همچنین در صورت عدم پذیرش داوری، انتظار می رود داور سردبیر نشریه را در انتخاب داور جایگزین یاری کند.

3-3.  داور به لحاظ حرفه ای  باید در حوزة موضوعی مقاله صاحب نظر و متخصص باشد. داور نباید مقالاتی که با حوزة تخصصی وی فاصله دارد را بپذیرد. همچنین شایسته است داور از پذیرش داوری مقالاتی که با موضوعات آنها اختلاف نظر اصولی دارد و ممکن است نتواند در مورد آنها بررسی منصفانه ای انجام دهد، اجتناب کند.

3-4.  داور نباید مقالاتی را که منافع اشخاص، موسسات و شرکت های خاصی به وسیلۀ آن حاصل  یا روابط شخصی در آن مشاهده می شود برای داوری قبول کند.

3-5.  داور نباید داوری مقالاتی را که در انجام، تجزیه و تحلیل یا نوشتن آن مشارکت داشته است، قبول نماید.

3-6.  در صورت پذیرش داوری مقاله، داور موظف است نظرات تخصصی و اصلاحی خود را با وضوح و روشنی و در صورت نیاز با ارائه مدارک لازم در مهلت زمانی تعیین شده به سردبیر مجله و نویسندگان ارائه نماید. بررسی دقیق مراجع، جداول، تصاویر و دیگر ضمایم مقاله نیز جزو وظائف داور می باشد.

3-7.  داوری مقالات بایستی بر اساس مستندات علمی و استدلال کافی انجام شود و از اعمال نظر سلیقه ای، شخصی، صنفی، نژادی، مذهبی و غیره در داوری مقالات خودداری گردد.

3-8.  از داور انتظار می رود ارزیابی خود در مورد نکات قوت و ضعف مقاله را به صورتی سازنده، صریح و آموزشی و همراه با تجزیه و تحلیل نکات قوت و ضعف و ارائۀ پیشنهادهایی جهت اصلاح مقاله، به سردبیر مجله و نویسنده (نویسندگان) ارائه کند.

3-9.  انتظار می رود داور مسئولیت پذیر، پاسخگو، وقت شناس، حقیقت جو، علاقه مند، و پایبند به اخلاق حرفه ای و رعایت حقوق دیگران باشند. استناد به شواهد معتبر و متناسب، انصاف، ادب، پرهیز از تعصب و پیش داوری و شتابزدگی، به همراه بیانی واضح برای سردبیر درباب میزان تناسب مقاله برای چاپ در مجله، از دیگر خصوصیات داوران است.

3-10.  از داوران انتظار می رود در صورتی که مقاله از لحاظ اصولی بدون عیب و واضح نوشته شده است، از بازنویسی و اصلاح آن بر اساس سلیقه و اولویت های شخصی خود اجتناب کنند.

3-11. شایسته است که داوران مقالات را بیشتر از لحاظ علمی مورد بررسی قرار دهند تا ویرایشی.

3-12.  داور موظف به اطمینان از ارجاع دهی کامل مقاله به کلیۀ تحقیقات، موضوعات و نقل قول هایی که در مقاله استفاده شده است، می باشد. همچنین از داور انتظار می رود تحقیقات چاپ شدۀ مرتبط را که در مقاله به آنها ارجاع داده نشده است، به نویسندگان یادآوری کند.

3-13. داور باید کلیۀ اطلاعات موجود در مقالات را محرمانه تلقی نموده و از دراختیار دیگران قراردادن و بحث دربارة جزئیات آن با دیگران احتراز نماید.

3-14. داور حق ندارد قبل از انتشار مقاله، از داده ها یا مفاهیم جدید آن به نفع یا علیه پژوهش های خود یا دیگران یا برای انتقاد یا بی اعتبارسازی نویسندگان استفاده کند. همچنین پس از انتشار مقاله، داور مجاز به انتشار جزئیاتی فراتر از آنچه توسط مجله چاپ شده است نمی باشد.

3-15. داور حق ندارد به جز با مجوز سردبیر مجله، داوری یک مقاله را به فرد دیگری از جمله همکاران هیات علمی یا دانشجویان تحصیلات تکمیلی خود بسپارد. نام هر کسی که در داوری مقاله کمک کرده است، باید در گزارش داوری به سردبیر ذکر و در مدارک مجله ثبت گردد.

3-16. داور اجازۀ تماس مستقیم با نویسندگان در رابطه با مقالات در حال داوری را ندارد. هرگونه تماس با نویسندگان مقالات فقط از طریق دفتر مجله انجام خواهد گرفت.

3-17. از داوران انتظار می رود در گزارش «رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی»  و ارسال مستندات مربوط،  به سردبیر مجله جدیت و اهتمام به خرج دهند.

4. مراحل برخورد با رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی

4-1. دریافت مکتوب اتهام از سوی یک سازمان یا شخصیت حقیقی به وسیلة دفتر مجله

4-2. تشکیل  جلسۀ هیئت تحریریۀ مجله با حضور نمایندۀ مرکز نشر دانشگاه و  بررسی اولیۀ اتهام

4-3. جمع آوری اسناد و ارزیابی آنها در صورت لزوم و  تهیة صورت جلسه مبنی بر وارد بودن یا نبودن اتهام

4-4. ارسال اتهام به نویسندگان مورد اتهام و درخواست پاسخ در مدت زمان مشخص شده

4-5. بررسی جواب متهمان در جلسۀ هیئت تحریریۀ مجله با حضور نمایندۀ مرکز نشر دانشگاه و تصمیم گیری نهایی

4-6. ارسال تصمیم به شاکی و متهم به همراه پیشنهادهای تنبیهی در صورتی که اتهام  وارد تشخیص داده شود

4-7. اطلاع رسانی به بالاترین مقام پژوهشی سازمان محل فعالیت متخلفان