نقش روستا در حفظ عنصر پیشخوانی‌ در تعزیه (مطالعۀ موردی: روستای سرخنگ، خراسان جنوبی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بیرجند، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا

2 دانشگاه بیرجند- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- گروه جغرافیا

10.22077/jcrl.2022.4955.1022

چکیده

تعزیه از مجموع آیین­های اسطوره­ای و باورهای مذهبی شکل گرفته و پیوند دیرینۀ شعر، موسیقی و نمایش در این مراسمِ آیینی، به رشد و بالندگی هر کدام منتهی شده است. تعزیه، آیینی است که با مقدمه و زمینه انجام می­شود. از مقدمات تعزیه، می­توان به پیشخوانی اشاره کرد که مدخلی برای ورود تماشاگران و مستمعان به متن واقعۀ اصلی است. در پژوهش حاضر که به روش اسنادی و پیمایشی انجام‌گرفته، پیشخوانی­ های مجالس شبیه­ خوانی در روستای سرخنگ در خراسان جنوبی، که از مراکز قدیمی شبیه­ خوانی در استان است، به‌طور موجز بررسی و معرفی شده است. اهمیت پژوهش حاضر در آن است که برخی از پیشخوانی­ های معرفی ­شده، در هیچ­کدام از منابع مکتوب متأخر بیان نشده است؛ بنابراین به اصالت پژوهش، اعتبار بیشتری می­دهد. بر اساس شواهد، نسخ خطی تعزیۀ موجود، مربوط به دورۀ قاجار است و مراسم شبیه­ خوانی در این روستا با تمام مقدمه و مؤخرۀ آن بی‌انقطاع تا به امروز اجرا شده است.

کلیدواژه‌ها