احتمال نقض غرض در تصحیح باغ فردوس الهامی کرمانشاهی (تأملی بر تصحیح منظومۀ حماسی و آیینی شاهدنامه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه یزد دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی.

10.22077/jcrl.2022.5147.1032

چکیده

شاهدنامه یا باغ فردوس، منظومۀ حماسی احمد بن رستم الهامی کرمانشاهی (م ۱۳۲۵ق.) دربارۀ واقعۀ کربلاست و به گفتۀ سراینده و داوری دیگران از ویژگی‌های «فارسی‌گرایی»، «پختگی» و «جامعیت» برخوردار است؛ ولی این ویژگی‌ها در تصحیح‌های موجود این کتاب دیده نمی‌شود. در این گفتار با بررسی شواهدی از تصحیح امید اسلام‌پناه (13۷۹) و علی انسانی (1381) نتیجه گرفته می‌شود که با همۀ دقت ستودنی و دغدغۀ والای ایشان، در هیچ‌یک از این دو تصحیح، متن نهایی باغ فردوس چاپ نشده، بلکه ویژگی‌های پیش‌گفته نقض شده است. این در حالی است که با توجه به گواهی میرزا محمدباقر خسروی، شاعر هم‌عصر الهامی، وی پس از پایان سرایش و حتی انتشار چند نسخۀ منتخب از باغ فردوس، آن را بازبینی کرده است؛ بنابراین گویا باید گفت معتبر شمردن نگارش نخست منظومه در تصحیح اسلام‌پناه، سبب افزوده‌هایی مکرر و نابجا در متن ازجمله بخش «اضافه‌های داستان حضرت عباس» شده است؛ همچنان که انسانی نیز به‌سبب تصرف‌های گفته و ناگفته، متن چندان مطمئن و جامعی فراهم نیاورده است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار