1
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، مدرس دانشگاه فرهنگیان، کرمان، ایران
2
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه باهنر، کرمان ، ایران
10.22077/jcrl.2023.5178.1033
چکیده
ادبیات آیینی سابقة دیرینی در تاریخ ادبیات فارسی دارد که نشان‌دهندۀ اهمیت موضوعات و مفاهیم آیینی نزد شاعران و سخن‌پردازان فارسی‌زبان است. در گذشته درون‌مایۀ ادبیات آیینی کهن بیشتر بر اسطورهها، سنتها و آداب‌ورسوم فرهنگی تأکید میکرد، اما از دورة اسلامی و به‌ویژه با روی کار آمدن حکومتهای شیعی، رنگ و بوی مذهبی گرفت. در دورة معاصر دربارة چیستی و ماهیت شعر آیینی تحقیقاتی انجام شده است که معمولاً جامعیت و مانعیت تعریف در آن لحاظ نشده است و گاهی در تعاریف ارائهشده، ادبیات آیینی با ادبیات عرفانی، مذهبی یا تعلیمی خلط شده است. این پژوهش تلاش می‌کند تا با شیوة کتابخانهای و سند کاوی به بررسی چیستی ادبیات آیینی بپردازد و در حد توان، تعریفی جامع از ادبیات آیینی ارائه دهد. در ادامه، بعضی از گونههای ادبیات آیینی بررسی و به‌طور اجمالی به ساختار و محتوای آن اشاره شده است.
)