گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور - تهران ایران
10.22077/jcrl.2023.6549.1054
چکیده
سرودههای عاشورایی از رایجترین گونههای شعر آیینی است که در آن‌ها جلوههای متنوعی از این واقعه بزرگ مطرح میشود. ترکیب‌بند‌ِ «آغاز روشنایی‌ِ آیینه» یکی از مهم‌ترین اشعار علی موسوی گرمارودی در موضوع عاشورا و حماسة کربلاست که کارکردهای زبانی آن در پژوهش پیشرو به شیوه توصیفی – تحلیلی، بررسی شده است. این پژوهش بر اساس یکی از الگوهای بررسی زبان شعر، در سه لایۀ بیرونی(آرایه‌های لفظی) میانی (صنایع معنوی) و لایۀ مرکزی (هسته زبان: معنا) انجام شده است. این الگو تمام جنبه‌های شعر و زوایای پیدا و پنهان آن را در برمی‌گیرد و در تحقیقات سبک‌شناسی نیز کاربرد دارد. یافته‌های تحقیق، دربارۀ این ترکیببند عاشورایی، نشان داد که این شعر در هر سه لایه به کمال نسبی رسیده است؛ البته بیشترین نمود هنری کلام در لایۀ بیرونی یعنی شگردهای علم بدیع بهویژه «تکرار» است و سپس استفاده از آرایه‌های معنوی از قبیل تشبیه، استعاره، ایهام، کنایه و تناسب در کمیت و کیفیتی مطلوب دیده میشود که سهم تشبیه آن‌هم از نوع حسی، در این لایه بیشتر است. با این تمهیدات، اندیشه شاعر بهتر به خواننده منتقل میشود. همچنین برای تعمیق معنا در کنار شگردهای بلاغی از تمهیدات دستور زبان فارسی همانند همسانسازی و جابهجایی ارکان جمله نیز استفاده شده، شعر را در «تکنیک» و «معنا» به میزان قابل توجهی، ارتقا بخشیده است.
میرزائی, طاهره. (1402). بررسی «زبان شعر» در ترکیببند عاشورایی موسوی گرمارودی. پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 2(1), 85-108. doi: 10.22077/jcrl.2023.6549.1054
MLA
طاهره میرزائی. "بررسی «زبان شعر» در ترکیببند عاشورایی موسوی گرمارودی". پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 2, 1, 1402, 85-108. doi: 10.22077/jcrl.2023.6549.1054
HARVARD
میرزائی, طاهره. (1402). 'بررسی «زبان شعر» در ترکیببند عاشورایی موسوی گرمارودی', پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 2(1), pp. 85-108. doi: 10.22077/jcrl.2023.6549.1054
VANCOUVER
میرزائی, طاهره. بررسی «زبان شعر» در ترکیببند عاشورایی موسوی گرمارودی. پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 1402; 2(1): 85-108. doi: 10.22077/jcrl.2023.6549.1054
)