قهرمان‌سازی اساطیری در شعر شاعران نسل اول انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 زبان و ادبیات فارسی - دانشگاه آزاد اسلامی - واحد فردوس - خراسان جنوبی - ایران

2 گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند

10.22077/jcrl.2023.6821.1063

چکیده

    جنگ تحمیلی رژیم متجاوز عراق علیه ایران بسترساز حوادث بسیار تأثیرگذاری در تاریخ فکری، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایران شد که ابعاد مختلف این موضوع در مسائل گوناگون ازجمله شعر و ادبیات بازتاب یافت و شاعران و هنرمندان انقلابی را به سرودن اشعار و پدید آوردن آثار هنری ارزشمند و ماندگار ترغیب کرد. هدف پژوهش پیش‌رو تحلیل و واکاوی پیوند فکری و درونی اساطیر ملّی و دینی در شعر شاعران نسل اول انقلاب است. روش این پژوهش که رهیافتی توصیفی - تحلیلی است، برمبنای مطالعات کتابخانه‌ای، شیوۀ سندکاوی با بهره‌گیری از مجموعه شاعران نسل اول انقلاب اسلامی صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که شاعران انقلابی به‌ویژه پس از آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با رویکرد اساطیری به مقوله دفاع مقدس از نمادهای اسطوره‌ای ملّی و مذهبی ازجمله رستم، آرش، کاوه، ضحاک و نیز توجه به قیام امام حسین (ع) و عاشورا، جان‌فشانی عاشقانه اسماعیل ذبیح‌الله، اشاره به داستان خیبر و اسطورۀ امام علی (ع)، حضرت عباس و... بهره گرفته‌اند و سعی در ترغیب، تشویق و ستایش قهرمانان و دلاورمردان جبهه‌های نبرد حق علیه باطل داشته‌اند. پیوند این اساطیر در شعر آنان علاوه بر کارکرد زیبایی‌شناسی، ابزاری مناسب در جهت تشریح اهداف آرمانی و رسالت شعر در جذب، ترغیب و تهییج و ایجاد انگیزه در مخاطبان با هدف ایجاد بستری مناسب برای بازنمود قهرمانان ملی و مذهبی در این حوزه بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات