نوحه و تعزیه برای امام حسین(ع)در دورۀ قاجار به رشد قابل ملاحظه‌ای رسید و چون مخاطب این شعر، عموم مردم بود، کوشید تا ساده‌ترین و اثرگذارترین قالب‌ها و اوزان را داشته باشد، و چون اندیشة دینیِ گوینده و شنونده را دربرمی‌گرفت به نظم و صراحت روی آورد. نکته در اینجاست که شکل ادبی زبان نیز، متاثر از اندیشه و بی‌تکلف و تعقید، به کاربردهای بیانیی از تشبیه و استعاره و...روی آورد که بتواند محمل بینش و نگرش نویسنده و مخاطبانش باشد. در این تحقیق توصیفی – تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای، روش تحلیل داده‌ها، کیفی، و روش استدلال استقرایی است و به بررسی استعاره‌های دیوان ملاعلی فاخر پرداخته و کوشیده‌است به دریافتی از تفکر دینی شاعر و گرایش مردم و تناسب بین آن‌ها، دست یابد. یافته‌ها نشان می‌دهند که نوحه‌ها و مرثیه‌های ملاعلی با محوریت مظلومیت‌سرایی، دربردارندة گفتمان عاشورایی، مذهبی و دینی و با زبانی ساده و کم تصویر، پربار از عاطفة حزن هستند. گرایش قلبی شاعر به تفکر شیعی، نوحه های او را به جایگاه بیان ایمانش به امامت امیرالمومنین بدل‌کرده‌است. شاعر از میان استعاره‌ها، استعارة مصرحه را برگزیده و اغلب برای بیان مقامات معنوی و دنیوی، مهر به حضرت فاطمه و پهلوانی امام علی(ع) به کار بسته است. غلبه در کاربرد آن‌ها با ترکیب‌های وصفی و اضافیی (پَهلوِ عرصۀ شجاعت- عالم همه اسرار، محرم راز نهان) است که به مبالغه و گاهی به اغراق نیز می‌انجامد. پنج استعاره به حضرت نبوی ( اشرف خلق دو جهان، رسول دو سرا) و کمترین تعداد به حضرت زینب اختصاص یافته است
)