فرهنگ و ادبیات آیینی در سینمای مرتضی آوینی (مطالعه موردی: گفتارمتن مجموعه مستند روایت‌فتح)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه مدیریت رسانه، دانشکده علوم اجتماعی، رسانه و ارتباطات دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، جمهوری اسلامی ایران

10.22077/jcrl.2024.7186.1097

چکیده

بیان در هر فیلمی از جمله گونه مستند، از طریق تصویر صورت می‌گیرد. گاهی فیلمسازان برای پر کردن خلاء تصاویر، از گفتارمتن استفاده می‌کنند. مرتضی آوینی از جمله افرادی است که در طول سالهای دفاع مقدس، در بیش از هفتاد قسمت مجموعه فیلم مستند تحت عنوان روایت‌فتح، با نگارش گفتارمتن شناختی درباره جنگ، و ارائه تحلیل‌های فلسفی و شاعرانه، سعی در کشاندن مخاطب از ظاهر تصاویر به حقیقت صحنه نبرد دارد. در این پژوهش کیفی که با روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA 2020 انجام شده، پس از انتخاب گفتارمتن پنج قسمت از آن مجموعه با عناوین: شب عاشورایی، پاتک روز چهارم، رضا، شهری در آسمان(قسمت پنجم) و با من سخن بگو دوکوهه(قسمت دوم) و مطالعه آنها، سعی بر استخراج مضامین مرتبط با ادبیات آیینی و فرهنگ عاشورایی در سینمای مرتضی آوینی دارم. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که در این فیلم‌ها آوینی سعی دارد، با پرداختن به رزمندگان مرگ‌آگاه به عنوان قهرمانان اصلی فیلم‌هایش، حقیقت فرهنگ عاشورایی حاکم بر دفاع‌مقدس به مخاطبانش نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • قرآن کریم
  • نهج البلاغه
  • آروین، شکوفه و دادور، ابوالقاسم. (1393). «سینمای اشراقی، سینمای معناگرا از منظر آرای مرتضی آوینی». مطالعات تطبیقی هنر. س4. ش7. صص 107 -117.
  • آوینی، مرتضی. (1400). گنجینه آسمانی. ویراستار حبیب الله. حبیبی فهیم، تهران: واحه.
  • افصحی، علی (1384). فرهنگ و اصطلاحات سینمایی. تهران: کتاب همراه.
  • حییم، سلیمان (1388). فرهنگ معاصر کوچک انگلیسی - فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
  • حجازی، بهجت السادات وآخوندزاده، حکیمه(1400). «نگرشی به روایت فتح از شهید آوینی بر مبنای روایت گری»، دوفصلنامه رسانه و فرهنگ، سال یازدهم، شماره اول، صص21 -44.
  • زکریایی کرمانی، ایمان؛ الستی، احمد؛ حمیدزاده، عبدا... (1397). «واکاوی نحوه معناسازی در فیلم مستند رضا از مجموعه روایت فتح بر اساس شیوه های بیل نکولز و الگوی تحلیل پنج سطحی رولان بارت»، فصلنامه پژوهش های ارتباطی، سال بیست و پنجم، شماره سوم، صص47- 65.
  • شیخ‌زاده، محمد و عابدی جعفری، حسن و تسلیمی، محمدسعید و فقیهی، ابوالحسن(1390).«تحلیل مضمون و شبکه مضامین»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره دو، صص 151- 198.
  • ضابطی جهرمی، احمد(1377). «نگرش تئوریک به فیلم مستند»، نقد سینما، شماره 13، صص 83-89.
  • وبگاه شهید آوینی: http://www.aviny.com

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار