فرهنگ و ادبیات آیینی در سینمای مرتضی آوینی (مطالعه موردی: گفتارمتن مجموعه مستند روایت‌فتح)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه مدیریت رسانه، دانشکده علوم اجتماعی، رسانه و ارتباطات دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، جمهوری اسلامی ایران

10.22077/jcrl.2024.7186.1097

چکیده

بیان در هر فیلمی از جمله گونه مستند، از طریق تصویر صورت می‌گیرد. گاهی فیلمسازان برای پر کردن خلاء تصاویر، از گفتارمتن استفاده می‌کنند. مرتضی آوینی از جمله افرادی است که در طول سالهای دفاع مقدس، در بیش از هفتاد قسمت مجموعه فیلم مستند تحت عنوان روایت‌فتح، با نگارش گفتارمتن شناختی درباره جنگ، و ارائه تحلیل‌های فلسفی و شاعرانه، سعی در کشاندن مخاطب از ظاهر تصاویر به حقیقت صحنه نبرد دارد. در این پژوهش کیفی که با روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA 2020 انجام شده، پس از انتخاب گفتارمتن پنج قسمت از آن مجموعه با عناوین: شب عاشورایی، پاتک روز چهارم، رضا، شهری در آسمان(قسمت پنجم) و با من سخن بگو دوکوهه(قسمت دوم) و مطالعه آنها، سعی بر استخراج مضامین مرتبط با ادبیات آیینی و فرهنگ عاشورایی در سینمای مرتضی آوینی دارم. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که در این فیلم‌ها آوینی سعی دارد، با پرداختن به رزمندگان مرگ‌آگاه به عنوان قهرمانان اصلی فیلم‌هایش، حقیقت فرهنگ عاشورایی حاکم بر دفاع‌مقدس به مخاطبانش نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات