2
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند
10.22077/jcrl.2023.6716.1057
چکیده
خاطره‌نگاری یکی از انواع نثر معاصر است که با رمان‌خاطره‌های دفاع مقدس به کمال خود نزدیک شده است. از خصایص این آثار کاربرد اشعاری در ضمن متن آن است. پژوهش حاضر به کمک ابزار کتابخانه‌ای و روش توصیفی-تحلیلی، به دنبال بررسی نوع، کارکرد و کیفیت اشعار این متون است. بر همین اساس پنج اثرِ دا، من زنده‌ام، آن بیست-وسه نفر، پایی که جاماند و سلام بر ابراهیم که پرمخاطب‌تر و از نمونه‌های أعلای ادبیّات پایداری هستند برای تحلیل انتخاب شدند. اشعارِ این متون بیشتر از شاعران کلاسیک فارسی است که چهار زمینۀ محتوایی اصلی دارد: 1.دلاوری رزمندگان و تهییج مخاطب 2.اسارت، غم غربت و حس نوستالژی 3.تجلیل از شهدا و رزمندگان 4.پیامدهای جنک و ویرانی. شعر در این آثار، برخلاف گذشته، بیشتر کارکردی عاطفی-انگیزشی دارد. آثاری که تصویرگر روزهای آغازین جنگ هستند اشعاری حماسی دارند و شجاعت رزمندگان را با تکیه بر بن‌مایه‌های ملی-مذهبی نشان می‌دهند. فضای معنوی جنگ، باعث شده بیشترین اشعار به‌کار رفته در این آثار، اشعار عرفانی مولانا باشد. اشعارِ رمان‌خاطره‌های اُسرا نشانگر حس نوستالژی رزمندگان اسیر نسبت به وطن، خانواده و یاران شهید است. کلمات «کربلا»، «شهید»، «خون» و «خاکستر» در این اشعار پربسامد است که نشان دهندۀ بن‌مایه‌های مذهبیِ دفاع و ویرانی‌های جنگ است.
بهنام فر, محمد, & محمدی, عبدالله. (1403). کارکرد شعر فارسی در خاطره‌نگاری‌های دفاع مقدس با تکیه بر پنج اثر ( دا، من زنده ام، آن بیست و سه نفر، پایی که جا ماند، سلام بر ابراهیم). پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 3(1), 19-38. doi: 10.22077/jcrl.2023.6716.1057
MLA
محمد بهنام فر; عبدالله محمدی. "کارکرد شعر فارسی در خاطره‌نگاری‌های دفاع مقدس با تکیه بر پنج اثر ( دا، من زنده ام، آن بیست و سه نفر، پایی که جا ماند، سلام بر ابراهیم)". پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 3, 1, 1403, 19-38. doi: 10.22077/jcrl.2023.6716.1057
HARVARD
بهنام فر, محمد, محمدی, عبدالله. (1403). 'کارکرد شعر فارسی در خاطره‌نگاری‌های دفاع مقدس با تکیه بر پنج اثر ( دا، من زنده ام، آن بیست و سه نفر، پایی که جا ماند، سلام بر ابراهیم)', پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 3(1), pp. 19-38. doi: 10.22077/jcrl.2023.6716.1057
VANCOUVER
بهنام فر, محمد, محمدی, عبدالله. کارکرد شعر فارسی در خاطره‌نگاری‌های دفاع مقدس با تکیه بر پنج اثر ( دا، من زنده ام، آن بیست و سه نفر، پایی که جا ماند، سلام بر ابراهیم). پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 1403; 3(1): 19-38. doi: 10.22077/jcrl.2023.6716.1057
)