کارکرد اسطوره و حماسه در لایه‌ی بلاغی غزل‌های آیینی نصرالله مردانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته ی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری گرایش ادبیات حماسی

2 عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری

3 دانشگاه حکیم سبزواری- سبزوار- ایران

4 دانشگاه حکیم سبزواری گروه زبان وادبیات فارسی

10.22077/jcrl.2024.6882.1090

چکیده

سبک‌شناسی لایه‌ای یکی از شیوه‌های مدرن سبک‌شناسی است که می‌کوشد پیوندی میان سبک اثر و محتوای آن برقرارکند. در سبک‌شناسی لایه‌ای، متن در پنج لایة آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک مورد واکاوی قرار می‌گیرد و با بررسی این پنج لایه، منتقد ادبی درمی‌یابد که اثر یک نویسنده در به‌کارگیری کدام یک از این سطوح برجسته‌تر است. هدف مقالة حاضر آن است که با بررسی غزل نصرالله مردانی به عنوان نمایندة بارز غزل آیینی معاصر، نشان دهد وی تا چه اندازه در به‌کارگیری اسطوره‌ و حماسه در لایة بلاغی غزل خود موفق بوده‌است و در کدام بخش از عناصر بلاغی، این کاربردها بیشتر به‌چشم می‌خورد. مسالة بنیادی در این پژوهش که به شیوة توصیفی- تحلیلی انجام می‌شود این است که کاربرد عناصر اسطوره‌ای و حماسی در غزل نصرالله مردانی تا چه اندازه بیانگر سبک شخصی شاعر از نظر ادبی است. در بررسی غزل‌های نصرالله مردانی، مشخص شد که شاعر از میان صورت‌های بلاغی معنایی، بیش‌تر متوجه استعاره و تشبیه است و تلمیح، مراعات نظیر و جان‌بخشی، که خود گونه‌ای استعارة مکنیه است، از دیگر صنایعی است که شاعر بدان توجه داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات