دین هندو یکی از مهم‌ترین ادیان در هند است. خلقت و آفرینش انسان و جهان هستی پایه‌ی جهان‌بینی و ایدئولوژی این دین را تشکیل می‌دهد. مفاهیم خلقت و آفرینش انسان و جهان در قدیم‌ترین متون حکمی و فلسفی آنها یعنی وداها و اوپه‌نیشدها مطرح شده است. در وداها خلقت و آفرینش را از عدم و نیستی می‌دانند. در متون اوپه‌نیشدها برای تبیین خلقت و آفرینش از واژه‌ی «برهمن» استفاده کرده‌اند. برهمن از یک سو عدم و نیستی است و هیچ توصیف ادراکی نمی‌گیرد و به آن «نیرگون برهمن» می‌گویند و از سوی دیگر جهان مادی و جسمانی است که آن را «سگون برهمن» مینامند. فرزانگان اوپه‌نیشدی می‌گویند عدم و نیستی مانند یک روح حقیقی در باطن انسان و جهان هستی وجود دارد. بیدل بی‌آنکه از اصطلاحات «نیرگون برهمن» و «سگون برهمن» استفاده کند، به گونه‌ای چیستی آفرینش را گزارش می‌کند که مخاطب آشنا با عرفان و فلسفه هند، می‌تواند با نظر در زوایای سخن او، تصاویر و شیوه استدلالش مفاهیم هندی «عدم و نیستی»، «انسان»، «تخم عالم کیهانی»، «نظریه‌ی انعکاس»، «شخص خلقت» و «وهم و خیال بودن جهان هستی» بازیابی کند.
میرسالاری, گلناز , صالحی‌نیا, مریم و قرائی, فیاض . (1403). خلقت و آفرینش در مثنوی‌های بیدل با نظر به منابع فلسفی و عرفانی دین هندو. پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 3(2), 173-196. doi: 10.22077/jcrl.2025.7953.1147
MLA
میرسالاری, گلناز , , صالحی‌نیا, مریم , و قرائی, فیاض . "خلقت و آفرینش در مثنوی‌های بیدل با نظر به منابع فلسفی و عرفانی دین هندو", پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 3, 2, 1403, 173-196. doi: 10.22077/jcrl.2025.7953.1147
HARVARD
میرسالاری, گلناز, صالحی‌نیا, مریم, قرائی, فیاض. (1403). 'خلقت و آفرینش در مثنوی‌های بیدل با نظر به منابع فلسفی و عرفانی دین هندو', پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 3(2), pp. 173-196. doi: 10.22077/jcrl.2025.7953.1147
CHICAGO
گلناز میرسالاری , مریم صالحی‌نیا و فیاض قرائی, "خلقت و آفرینش در مثنوی‌های بیدل با نظر به منابع فلسفی و عرفانی دین هندو," پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 3 2 (1403): 173-196, doi: 10.22077/jcrl.2025.7953.1147
VANCOUVER
میرسالاری, گلناز, صالحی‌نیا, مریم, قرائی, فیاض. خلقت و آفرینش در مثنوی‌های بیدل با نظر به منابع فلسفی و عرفانی دین هندو. پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 1403; 3(2): 173-196. doi: 10.22077/jcrl.2025.7953.1147
)