بررسی فولکلور مادی زایش در جویُم فارس با تکیه بر نظریۀ گذار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران

10.22077/jcrl.2025.8027.1150

چکیده

زایش و باروری به‌عنوان کلان‌محور در زندگی بشری به شمار می‌آیند و در میان اقوام و ملل، اساس زندگی و تداوم نسل انسان هستند. در ادبیات عامه و آیینی ایران‌زمین، توجه به باورها و آداب و رسوم زایش از گذشته تاکنون با شکل‌های مختلفی همراه بوده‌است. در جویم فارس به‌عنوان شهری تاریخی، آداب و رسومی در ارتباط با زایش و باروری مشاهده می‌شود و برخی از این آداب با شهرهای دیگر ایران اشتراکاتی نیز دارد. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی سعی بر این گردیده با تمرکز بر آداب و رسوم مردم جویم، آیین‌های زایش به‌عنوان نمونه مادی ادب عامه، از رهگذر مراحل سه‌گانه «نظریه گذار» وَن جنپ مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش، شخصیت مادر برای دریافت هویت جدید در سه مرحله «زن- همسر- مادر» و دریافت تشرّف، تحلیل می-شود. دریافت حیات شخصیتی زن و استحاله شخصیتی وی، مهم‌ترین وقایع زندگیش را با شکل‌گیری آیین‌ها، همراه دارد. نتایج نشان می‌دهد گذر شخصیتی زن مطابق با نظریه ون جنپ در آداب و رسوم مردم جویم، به وضوح مشهود است و آداب در سه مرحله گسست، گذار و پیوندی دوباره نشان داده می‌شود و این استحاله شخصیتی و قدسی درگرو به جا آوردن این رسوم است؛ زیراکه بسیاری از این آداب با رمزهای کیهانی و معنوی همراه هستند که دستاوردشان استحاله و دگردیسی شخصیتی است. بسیاری از این آداب و رسوم، شکل سنتی خود را از دست نداده‌اند و همچنان در باور و پایبندی مردم جویم حضور دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار