تحلیل مناقب هفت‌رنگ ابن حسام خوسفی در مدح امام زمان (ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

10.22077/jcrl.2025.8770.1192

چکیده

چکیده

رسالت شعر آیینی بیان مسائل اعتقادی است. هر شاعر در انجام این رسالت سبک و روش خاصی دارد. این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی شگردهای بلاغی ابن حسام خوسفی در «ترکیب‌بند مناقب هفت‌رنگ امام زمان (ع)» را بررسی می‌کند. ابتدا به بررسی جداگانة زیبایی‌ها و بن‌مایه‌های معنایی هفت‌بند شعر می‌پردازد؛ سپس نتیجه‌گیری نهایی را ارائه می‌دهد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که شاعر قالب ترکیب‌بند هفت‌بندی با محوریت رنگ‌ها را برگزیده و به ترتیب در هر بند رنگ‌های سفید، سرخ، زرد، سبز، کبود، بنفش و سیاه را در جایگاه ردیف قرار داده و به ترتیبِ بسامد، با بهره‌گیری از واج‌آرایی، تکرار، جناس، استعارة مصرّحه، تناسب، کنایه، تشبیه بلیغ اضافی، تشخیص، تشبیه مفصل، حسن تعلیل، تلمیح، تشبیه بلیغ اسنادی، ایهام، تشبیه تفضیل، تضاد، پارادوکس، به ترتیب بندها به بیان این موضوعات محوری پرداخته است: روشنی عالم به نور امام زمان (ع)، عظمت یافتن دین با مبارزات آن حضرت، مقابله با دشمنان و بی‌عدالتی و مبارزة مسلحانه، ادامة راه پیامبر و امام علی (ع) و امام حسین (ع) و خون‌خواهی ایشان و جنگاوری و مبارزه با بی‌دینان، محو سیاه‌کاران و شفاعت از شاعر که از پیروان راستین آن حضرت است.

شاعر با آشنایی‌زدایی و قاعده‌افزایی و خلاقیت، با موفقیت به بیان مؤثر و زیبای مفاهیم موردنظر خود نایل آمده است.

واژگان کلیدی: ابن حسام خوسفی، مناقب هفت‌رنگ در مدح امام زمان (ع)، شعر آیینی، ترکیب‌بند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار