معرفی نسخه مقاتل الشهدای ابوالمفاخر رازی کهن ترین مقتل موجود زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهرکرد

10.22077/jcrl.2025.8151.1160

چکیده

یکی از موضوعات پیوند خورده با زبان و ادبیات فارسی مقولات دینی است و ادبیات عاشورایی به عنوان زیرمجموعه مقولات آیینی از نظر وسعت قلمرو و تعدد پدیدآورندگان این حوزه در نوع خود بی بدیل و درهمه قلمروی ادبیات فارسی در سده های پی در پی بی نظیر است یکی از درخشان ترین جلوه های ادبیات عاشورایی مقتل نگاری است

در این نوشتار برای نخستین بار مقاتل الشهدای ابوالمفاخر رازی شاعر، عالم ، مترجم و تاریخ دان قرن پنجم و ششم هجری قمری و هم روزگار سلطان غیاث الدین محمد و پسرش سلطان مسعود سلجوقی معرفی می شود وی در عین شهرتی که به خاطر قصیده مرغ ملمع بدن که یکی از نامبردارترین چکامه های تاریخ ادبیات فارسی به شمار می رود ، دارد اما بسیاری از زوایای زندگی او ناشناخته مانده بود برای تصحیح مقاتل الشهدا از تک نسخه ای از قرن نهم که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران می باشد بهره گرفته ایم . بررسی آثار و تالیفات ابوالمفاخر ، نگاهی گذرا بر نثر و شعر وی که شاید نخستین نویسنده ای باشد که به صورت گسترده از شعرهای سروده خودش در کتابش استفاده کرده و بررسی ویژگی های سبکی مقاتل الشهدا که نثری ساده، عامه فهم، بهره مند از واژگان فارسی اصیل و در عین حال دارای نثر عالمانه برخوردار از ویژگی های سبک خراسانی کهن است را انجام داده ایم

کلیدواژه‌ها

موضوعات