درخت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی، آیینی نقشی بارز در ادراک آدمی از هستی دارد. این پژوهش با رویکرد شناختی و بهرهگیری از دیدگاه فرانچسکو دسانکتیس، در باب تصویر خیالی و امر واقع نگاشته شده است. مطابق این دیدگاه، بازنمود واقعیت بر اساس تصرف در تصویرهای ذهنی در دو اثر ادبیِ مرقدآقا از نیما یوشیج و وقتسایهها نوشته محمود فلکی بررسی شده است. روش توصیفی، تحلیلی پژوهش حاضر نشان می‌دهد تصویرهای مندرج در این دو اثر در فرایندی دوگانه در وجهی طبیعی و مقرون با واقعیت با عبور از گسترة مادی و عینیِ خود به سمت مفاهیم انتزاعی تغییر می‌یابد. در مرقدآقا درخت، از مفهومی مرکزی در روایتی واقعگرا به مفهومی انتزاعی و امر آرمانیِ فردی سودجو برای تحمیق مردم تغییر می‌یابد. در وقت سایه‌ها درخت در آغاز با مفهوم نمادین، اسطورهای بازتاب می‌یابد، اما در پایانِ رمان با غلبة فناوری و دنیای مدرن از وجوه انتزاعی مبتنی بر خرافه به اضمحلال تصویر برساخت، تغییر می‌یابد.
رنجبر, محمود. (1402). تصرف ذهنی در تصویر آیینی از درخت با نگاهی به مرقد آقا و وقت سایه‌ها. پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 2(2), -. doi: 10.22077/jcrl.2024.6939.1074
MLA
محمود رنجبر. "تصرف ذهنی در تصویر آیینی از درخت با نگاهی به مرقد آقا و وقت سایه‌ها". پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 2, 2, 1402, -. doi: 10.22077/jcrl.2024.6939.1074
HARVARD
رنجبر, محمود. (1402). 'تصرف ذهنی در تصویر آیینی از درخت با نگاهی به مرقد آقا و وقت سایه‌ها', پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 2(2), pp. -. doi: 10.22077/jcrl.2024.6939.1074
VANCOUVER
رنجبر, محمود. تصرف ذهنی در تصویر آیینی از درخت با نگاهی به مرقد آقا و وقت سایه‌ها. پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی, 1402; 2(2): -. doi: 10.22077/jcrl.2024.6939.1074
)